Trance bewustzijn bij (hoog)sensitieve en prikkelgevoelige kinderen

Over trance bewustzijn.

Onderzoek door Rudolf Steiner wees uit dat de gedachten en gevoelens waarmee je in slaap valt diep worden verankerd in het onderbewustzijn tijdens de slaap.

Met de gevoelens en gedachten waarmee je mee gaat slapen, daar wordt je mee wakker.

Alle reden voor mij om cd's te maken voor kinderen met positieve verhalen in een heldere en lichte toon. Ik heb begrepen dat inmiddels heel wat kinderen met mijn verhaaltjes in slaap vallen. Wat een geluk! 

Sensitieve jonge kinderen, maar eerlijk gezegd ook veel volwassenen, zijn vaak in een lichte trance. Een ander woord voor trance is hypnose. Dit is de Griekse vertaling van ‘slaap’.

Het is een staat van bewustzijn waarin de omgeving wordt ervaren zonder die te benoemen. De zintuigen draaien op volle toeren. Ze geven informatie door, die moet worden verwerkt. Door informatie te benoemen til je de ervaring in het bewustzijn. De ervaring krijgt daardoor zin en wordt verinnerlijkt. Kinderen en volwassenen die in trance zijn benoemen te weinig wat ze beleven.

Heb je wel eens gemerkt dat je de vraag van een collega niet hoorde omdat je zo in gedachten bezig was met een ingewikkelde klus? Misschien merkte je zelfs niet eens dat hij of zij  je kantoor binnen was gekomen.  Je focus lag volledig bij je werk, maar je focuste op onbewuste wijze. Je dacht er niet bij na.

Davis (auteur van "de Gave van het leren") heeft het in dit geval over ‘met je aandacht sterk verbonden zijn aan iets, een bezigheid of een persoon.’ Er kan sprake zijn van een verstoring, zoals Davis dit graag noemt. Hij zal het woord stoornis niet snel gebruiken. Het is namelijk een natuurlijke wijze van waarnemen en ervaren. Pas als het effect heeft op werk en sociale aansluiting kun je het een verstoring gaan noemen.

Veel mensen zijn in een lichte trance als ze hun iPad gebruiken, of Appen. De focus ligt even bij de (automatische) handeling die ze verrichten, en bij de iPad of smartphone die hen verbindt met hun wereld.  Eigenlijk verbind je je op zeer onbewust niveau met je omgeving, met degene met wie je belt, of met dat wat je opzoekt op de digitale snelweg. Dus ook met de intentie van de ander.

In die trance worden allerlei zaken ook zeer diep verankerd in ons onderbewustzijn. (Hoog) sensitieve en prikkelgevoelige kinderen zijn vaak in trance.  In deze staat van bewustzijn wordt vaak meer waargenomen dan alleen de materiële wereld. Nabeeld, complementaire kleuren, flarden restbewustzijn en gedachtenvormen van anderen, maar ook die van jezelf kunnen worden waargenomen tijdens deze trance. Een staat waarbij de hersenen naar de Theta golfbeweging gaan.   

Trance bewustzijn is de reden dat sensitieve kinderen er veel baat bij hebben dat hun omgeving ze helpt ervaringen in het bewustzijn te tillen. De ‘Waar ben je aandacht?’ lesbrief die platform Sensikids hanteert is hierop gebaseerd.

Bovendien is het ook erg belangrijk dat de toon van de grote mensen altijd open en vriendelijk is. Dat wordt namelijk ook verankerd in het bewustzijn. Als deze kinderen veelvuldig een 'Nee' horen zal die 'Nee' diep worden verankerd. Dit heeft groot effect op de ontwikkeling van het zelfbeeld bij het kind. (Wat is een 'Nee' eigenlijk? 'Heb je nog steeds niet afgeruimd?' 'Hoe vaak heb ik je al niet gezegd dat je moet opschieten s’ochtends.' 'Hou nou eens op!' 'Loop eens door!' 'Stil!' 'Ga eindelijk slapen!' Je moet nu aan tafel komen.)'

Deze kinderen hebben het vaker nodig dat ze ‘uit de droom worden geholpen’.

Een voorbeeld: 

'Hoi Sven, leuk dat je er weer bent', zei ik tegen een jongen van zeven. 'Hoe is het met je?'

Sven antwoordt werktuigelijk: 'Goed!'

'Heb je nog gerekend op school?'

Pas na de laatste vraag werd hij alerter. Hij wordt min of meer gedwongen na te denken.

Onbewust ervaren is onbegrensd ervaren. Je maakt kontakt met alles, echter op onbewust niveau. 

Tijd bestaat niet, alles loopt door elkaar heen: heden, verleden en toekomst bestaan naast elkaar.

In een lichte staat van trance schrik je makkelijker dan wanneer je van te voren kunt inschatten wat er mogelijk staat te gebeuren. Het inschatten van situaties of het inschatten van personen noemt men ook wel Theory of Mind. In trance valt het vermogen de Theory of Mind te benutten weg. Ook de brug naar de executieve functies (onder andere plannen en ordenen, je reactie reguleren) valt weg. Je neemt taal letterlijk. Nuances in toon en klank gaan langs je heen wanneer je in trance bent. 

Theory of Mind ontwikkelen kinderen vanaf een jaar of drie. Als ik dit doe dan gebeurt dat. Als de krant daar ligt en hij ligt er niet wanneer ik terugkom in de kamer dan heeft mijn partner die wellicht op een andere plek gelegd. Daar heeft ze misschien een goed reden voor.

Let maar eens op de ogen bij een kind in trance: starend. 'Ze leek dwars door je heen te kijken'. Het werd gezegd over een meisje dat bij me kwam. Er is een sterke verbondenheid met een droomsituatie. Er treedt vertraging op bij het verwerken van gebeurtenissen en bij de reactiesnelheid.
Overigens kan het zoeken naar referenties en herkenning ‘Wat past het meest bij wat ik nu meemaak of wat aan mij wordt gevraagd? ook voor trance zorgen, maar dan zijn we in de Beta staat geraakt, de golfbewegingen die horen bij stress en probleemoplossend bezig zijn. Deze staat kan een angstig gevoel geven, een versnelling van mentale activiteit en fysieke reacties in het lijf. We noemen dit wel hyperfocus. De ogen bewegen juist heel snel, soms bijna onzichtbaar, bewegend van links naar rechts.

Hoe helpen we de kinderen die deze staat van bewustzijn vaak laten zien aan ons?

1. Wees altijd open en vriendelijk. Gebruik taal zorgvuldig.

2. Hou rekening met het feit dat ze makkelijk schrikken. De fysieke reactie van schrik is bij de sensitieve kinderen extra. Het levert soms zoveel ongemak op dat ze iets gaan vermijden. Benoem en erken de schrik: Ik zag dat je schrok. Ik kan me dat best voorstellen ondanks dat ik zelf niet schrok. Het gebeurde ook zo onverwacht! Adem maar een paar keer in en uit. Als je goed uitademt blaas je de schrik weg.

3. Benoem het: waar ben je met je aandacht? In het woord aandacht zitten de woorden denken aan. Waar je aan denkt daar ben je met je aandacht. Denk je aan je werkje? Dan ben je daar met je aandacht. Ben je aan het denken aan een nest jonge puppies dat je zag omdat je een hondje krijgt dan ben je daar met je aandacht.

4. Bevestig niet zelf onbewust de schrik door het erger te maken dan het feitelijk is. Een auto die claxoneert maakt dat het kind schrikt en als je dit bevestigt door er in mee te gaan (De ‘O kind toch! Kom maar hoor-reactie) zorgt er bij herhaling voor dat het kind de eventuele schrik gaat vermijden.

5. Wees zelf rustig en adem kalm door als je ook schrikt. Blijf goed geaard. Als je zelf alert bent en goed inschat wat er kan gebeuren of wat de reden is dat er iets gebeurde ben je een ouder die een goed voorbeeld geeft. Kinderen imiteren ons. Ze leren met complexere situaties om te gaan door naar ons te kijken.

Wist je trouwens dat kinderen die vaak in trance zijn zó kunnen schrikken dat ze beginnen te slaan of met dingen gaan gooien? Het is een autonome (reflex) reactie. Echt iets om van jongs af rekening mee te houden toch?

Veel goeds!

Sylvia van Zoeren