Wat Rita Kohnstam vertelt over de 'slow to warm up children'

Vorige week volgden deelnemers aan het platform Wijze Ouders een lezing van Vick Vos Vermeulen, eigenaar van Ergotherapiepraktijk De Oplossing over sensorische informatieverwerking.
Een belangrijk onderwerp voor onze consulenten die hoogsensitieve kinderen begeleiden.

Prikkels maken dat we in beweging komen.
Onze zintuigen zorgen ervoor dat we de wereld ervaren en waarnemen.
Ze geven ons input waardoor we ons ontwikkelen. Ze werken nauw samen met diverse systemen in ons lichaam.
Vanaf de geboorte ontwikkelt een kind zijn motoriek, evenwicht en taalvaardigheid.
Het leeft in een zintuigelijke wereld waarin licht en donker, koud en warm, ah en bah leidraad zijn.
Zonder er woorden voor te hebben is een baby de hele dag aan het ervaren.

Alle kinderen worden te vroeg geboren.
Rita Kohnstamm zegt in haar geweldige boek: 'Kinderen als beroep' dat alle mensenkinderen eigenlijk te vroeg worden geboren. Daar waar een veulen of kalf binnen een paar uurtjes al op de benen kan staan is een mensenkind volkomen afhankelijk van de verzorging van de mensen om zich heen.
Ik maak daar uit op dat onmiddellijk na een geboorte nog een poos een sfeer moet worden nagebootst zoals het kind die in de baarmoeder heeft gekend. Omhulling is dan het meest passende woord dat daarbij hoort vind ik.

Zo vanuit de baarmoeder in de mensenwereld komen moet een geweldige schok zijn. Er wordt niets meer gefilterd, alle prikkels komen nu rechtstreeks bij het kindje binnen.

Veel externe prikkels kunnen er toe leiden dat ook een baby overprikkeld raakt.
Dat kun je bijvoorbeeld merken aan de harteklop die toeneemt, of de vochtigheid van de handjes. Spieren spannen zich aan en het wordt stil of juist huilerig.

Het is belangrijk dat ouders het gedrag van hun baby leren 'lezen'.
Huilen is een middel van het kindje om aan te geven dat er iets is. Het kan honger hebben, of pijn, het kan het koud hebben of moe zijn of het verveelt zich (volgens Kohnstamm kan dat ook bij baby's voorkomen). Dat laatste kan ik me na de lezing van Vicky goed voorstellen: sommige kinderen hebben niet veel behoefte aan extra prikkels, anderen juist weer wel.

De aanleg van het kind komt tot ontwikkeling door ervaring. 
Sommige kinderen ervaren graag, terwijl andere kinderen liever stil blijven liggen en rondkijken.  Onder de hoogsensitieve kinderen vinden we vaak kinderen die minder graag ervaringen aangaan. Ze blijven bijvoorbeeld liever aan de tafel zitten in mijn praktijk, benutten de ruimte niet of onvoldoende. Ze voelen zich vaker onveilig dan de kinderen bij wie alles een beetje langs hen heen gaat. De opmerkzaamheid van de kinderen heeft daar mee te maken.
Hun hele lichaam is ingesteld op ervaren, en ze zijn minder gericht op actie.

Deze kinderen worden ook wel 'slow to warm up children' genoemd.
Ik vind dat eerlijk gezegd een onaardige term, maar dat ligt aan mijn eigen sensitiviteit waarschijnlijk. Toch begrijp ik het waarom van de uitdrukking. Volgens Rita Kohnstamm zijn het vaak kinderen die veel details waarnemen. Ze zijn daardoor afwachtend, kijken de kat uit de boom, blijven wat passief en hebben meer tijd nodig voor overgangen. Ze hebben kortom tijd nodig om te wennen. Als ouders dit gedrag niet goed lezen heeft het kindje 't moeilijk als ouders het vanaf de babytijd altijd overal mee naar toe nemen. Het kindje wordt dan steeds verrast door nieuwe omgevingen en is voortdurend uit zijn doen. Het kan later daardoor een onrustige gedragsstijl ontwikkelen.

Eigenlijk schrikt het kind dan te vaak.

Omhullen en beschermen is in dit geval noodzakelijk vlak na de geboorte, pas later als het kind wat sterker is, en bijvoorbeeld kan zitten en kruipen zal het prikkels vanzelf op gaan zoeken of kan het daarin worden uitgedaagd. Gedurende de eerste maanden is rust, nabijheid van de ouders, en structuur van belang.
Wees dus niet bang om je kind te beschermen! Neem een eigen standpunt in hierover. Want anderen kunnen je het gevoel geven dat je te soft bent, of je kind niet weerbaar maakt.

Hou overigens steeds voor ogen dat huilen soms goed is voor je baby, het is een vorm van expressie. Zonder expressie blijven emoties in het lichaam vastzitten. Dat kan ook problemen opleveren in een later stadium.
Erken dan de emotie: Ik snap wel dat je je naar voelt. Zelfs bij heel kleine kinderen levert erkenning veel op!

Veel moed en wijsheid!