Vakantie? Ach... was het maar voorbij mevrouw!

Tsja, de vakantie. Inmiddels voorbij voor papa's, mama's en kinderen.
Sommige ouders zuchten opgelucht. 

Onderstaande vraag bereikte me ook deze week.
Het meisje om wie het gaat is bijna negen jaar oud.

Alhoewel het nu gelukkig weer goed gaat, is onze zomervakantie niet goed verlopen.
Tijdens de vakantie was ons meisje steeds maar bezig op een zeer negatieve manier. Ze maakte constant ruzie.
Ze kon niet luisteren en ging over grenzen heen door me uit te schelden en met dingen te smijten.
Ik begrijp en zie dat ze snel overprikkelt raakt, maar vind het zo erg dat ze steeds die grenzen opzoekt! Ik werd er bijna overspannen van en we stonden zelfs even op het punt om 1000 kilometer terug te rijden! 

Je kunt op twee manieren met prikkels omgaan. Je kunt ze van nature willen vermijden of ze juist willen onderzoeken.
De kinderen die ze liever vermijden hebben soms moeite met op vakantie gaan omdat ze dan veel indrukken opdoen en omdat de dagelijkse routine weggevallen is. Ze voelen zich onveilig omdat er steeds iets onverwachts kan gebeuren. Ze houden er meestal niet van als anderen voor hen bepalen wat ze moeten doen, liever houden ze zelf de vinger aan de pols. 

De kinderen die prikkels onderzoeken hebben vaak prikkeling nodig om zich te kunnen concentreren. Dit zijn vaak de kinderen die de ruimte waar ze zijn helemaal benutten, nieuw materiaal zonder schroom onderzoeken en uitproberen en voor wie het soms niet hard genoeg kan gaan, de schommel wordt bijvoorbeeld gedraaid en in sneltreinvaart weer afgedraaid. Er naar kijken levert al duizeligheid op. Soms kauwen ze op hun lip, of wiebelen constant heen en weer. Mogelijk doen ze dat om zich beter te kunnen concentreren als er iets tegen ze wordt verteld en ze stil moeten zitten.
In de vakantie kan het voor deze kinderen te rustig zijn! In een kalme omgeving raken ze paniekerig omdat ze beweging en prikkeling nodig hebben om zich goed te voelen, geconcentreerd te zijn op iets. 
In het geval van het meisje over wie deze blog gaat ligt het volgens mij dus niet aan te veel omgevingsprikkels, ze raakt gek genoeg overprikkeld van de rust en zoekt steeds de confrontatie op met haar omgeving. 

Een kind heeft soms een eigen idee hoe de vakantie zal zijn en wordt dan teleurgesteld, het is allemaal anders dan verwacht. Er gebeuren onverwachte dingen, programma's worden omgegooid, kerken worden soms bezocht en af en toe wordt in zee gezwommen. Kinderen die prikkels te veel registreren kunnen het soms echt niet aan om die reden. Ze zoeken meestal houvast aan vaste routine, en die is weg in de vakantie. 

Maar het kan dus ook zijn dat ze echt spektakel hadden verwacht en dat het te rustig is in de vakantieomgeving. Dan zijn er juist niet genoeg prikkels. Ze hoeven zich niet te concentreren op iets. Dan komt er ruimte voor gek gedrag, verveling, woede aanvallen. 

Mijn advies is soms jammer genoeg: Blijf dichtbij huis. Onderneem dingen waar je kind mee bekend is. Maak op democratische wijze een dagprogramma, waarbij de kinderen elk mogen kiezen wat ze willen doen en help ze vervolgens elkaars activiteit leuk te vinden en ieder geval zonder morren mee te gaan. De anderen gaan/doen immers ook met jou mee? Maak een dagelijkse routine ondanks dat je vrij bent. Ook in de vakantie staan de kinderen centraal, dat is nu eenmaal zo. Soms geef ik het advies aan ouders om zelf kort zonder kinderen weg te gaan.  Dan komen ze in ieder geval tot rust. Als dit meisje iets ouder is en meer bewust de omgeving beleeft kan ze haar emoties zelf meer reguleren. Nu raakt ze in paniek, of weet ze niet wat hij moet doen.    

Tsja.. vakantie!