Er zijn een paar zaken waaraan we hoogsensitiviteit herkennen volgens Elaine Aron.
1. Er is een versterkte zintuigelijke waarneming en verfijndere verwerking van prikkels. Dit is de reden dat HSP's gevaar makkelijker herkennen. Natuurlijk betekent dit ook dat diverse zintuigelijke systemen extra gevoelig kunnen zijn: de huid, de ogen en oren, proeven en ruiken. We zouden een vergissing maken wanneer we de hoogsensitieve mensen alleen maar aan deze factoren willen kunnen herkennen.
Daarom hieronder ook een korte opsomming over de emotionele, cognitieve en spirituele eigenschappen.
Maar dit stuk gaat vooral om de prikkelmijdende en prikkelzoekende kinderen. Als we dat kunnen herkennen zijn we al een flinke stap verder in het ondersteunen van de kinderen in de groep.
2. Er is een diepe reflectie op ervaringen. Dit is de reden dat HSP's een rijke innerlijke wereld kennen.
3. Er is een verhoogde behoefte aan verbinding met anderen. Straffen en belonen heeft daarom vaak geen positief effect.
4. Er is vaak moeite met structuur en lineair denken. Plannen en ordenen gaan lastig. Dit heeft te maken met het denkvermogen van een HSP in het algemeen: er wordt breed en associatief gedacht. Binnen deze denkwijze is alles met elkaar verbonden. Je kunt het ook sensitief denken noemen: geur, kleur, beeld, gevoel, herinneringen, heden, verleden en toekomst: het is er.
5. Taal moet helder en duidelijk zijn. Dubbelzinnigheden en grapjes worden niet op de juiste wijze ingeschat. Het moet zijn zoals het is.
5. Er is behoefte aan 'mooie' beleving: natuur, kunst, muziek, dieren staan daarbij hoog in de ranglijst.
6. Er is een sterke behoefte aan zingeving.
7. Er is een groot vermogen zich te verplaatsen in een ander.
8. Er is een groot gevoel voor rechtvaardigheid. Eerlijkheid is een must voor de HSP.
Meestal wordt over de HSP gesproken als over een voorzichtig persoon, altijd alert op schrik en gevaar.
Hun empathisch vermogen zorgt bij onvoldoende begrenzing voor verwarring. Ze voelen dan zo veel dat ze er geen chocola meer van kunnen maken. Ik is in de ander, de ander is in mij. Wat is van mij en wat is van de ander? De scheiding kan niet meer worden gemaakt.
Empathie kan ervoor zorgen dat je het erg druk hebt met je omgeving. Dit speelt zich ook al af op de basisschool. Kinderen kunnen dan worden afgeleid door wat ze zien, horen en voelen. Ze zijn veel met de ander bezig.
Het omgevingszintuig
Vaak zijn de HSP's visueel ingesteld. De visus is verbonden met het evenwichtssysteem. Te veel visuele prikkels zorgen voor een evenwichtsysteem dat voortduren moet 'bijstellen'. Een fysiek gevoel van onbalans kan het gevolg zijn. Inslapen is vaak lastig.
De visus, in combinatie met het evenwicht en het tactiele systeem, helpt ons bij het kunnen innemen van onze eigen plek in de ruimte. Het tactiele systeem samen met het evenwichtsorgaan wordt ook wel het omgevingszintuig genoemd.
De intieme ruimte om ons heen hoort bij het tactiele systeem en wordt door de HSP om die reden vaak versterkt waargenomen. Anderen noemen dat de aura. Een mooi oud woord is dat voor 'ademtocht'.
Hoogsensitieve kinderen
Het ene kind zal beleving vooral van binnen verwerken. Het is voortdurend innerlijk aan het reflecteren. Het maakt steeds contact met de innerlijke beleving.
Het gaat soms dingen uit de weg. Een schommel wordt alleen gebruikt als er niemand anders in de buurt is. Inslapen is vaak lastig omdat het evenwicht orgaan overprikkeld is. Pijn wordt versterkt gevoeld.
Het staat aan de rand van het plein om te kijken hoe andere kinderen spelen. Aanrakingen, vooral plostelinge contacten maken het kind aan het schrikken. Veranderingen in omstandigheden zijn lastig.
Het blijft het liefst op één plek zitten. Het ervaart alles in versterkte mate.
Het is steeds afgestemd op andere kinderen.
Het probeert voortdurend in te schatten wat er gebeurt en waarom het gebeurt.
Het evenwichtsorgaan en het tactiele systeem nemen prikkels versterkt waar. De reactie er op is er een van vermijding. Het omgevingszintuig is zeer gevoelig voor prikkels.
Dit is het prikkelmijdende kind. Dit kind heeft vaak rust nodig om in een normale alertheid te blijven en de aandacht te kunnen richten. Dit kind is het meest verbonden met de term 'hoogsensitief'.
Het andere kind zal prikkels vooral verwerken door gedrag. Reacties op ervaringen zijn uiterlijk waarneembaar.
Het lijkt weinig stil te staan bij reacties van anderen. Toch zal in een gesprek in een rustige omgeving blijken dat het heel goed in de gaten heeft gehad wat andere kinderen deden. Het wil bewegen, soms zo graag dat het wild gaat schommelen. Waarbij de duizeligheid later niet eens wordt opgemerkt. Het gaat door, ook al is het erg moe. Het kan niet slapen omdat het lijf nog te wild is.
Het heeft te vaak ongewenste 'contactmomenten' op het schoolplein en dus vaak ruzietjes. Het zit vaak op de knieën achter het tafeltje. Tapt met de voeten. Neuriet tijdens het werken. Praat overal doorheen. Pijn? Welnee. Ik speel gewoon door.
Het luistert niet goed. Het volgt aanwijzingen onvoldoende op. Het reageert zonder uitstel op impulsen. Het benut de ruimte waar het is volledig. Het onderzoekt wat er is en hoe dingen werken.
Het evenwichtssysteem en tactiele systeem nemen prikkels verminderd waar. Het kind gaat prikkels zoeken om zichzelf te voelen.
Dit is het prikkelzoekende kind. Dit kind heeft vaak uitdagingen nodig om in een normale alertheid te blijven en de aandacht te kunnen richten. Het heeft prikkels dus echt nodig.
Dit kind wordt vaak niet gezien als hoogsensitief, terwijl het dat waarschijnlijk wel is. Als we de opsomming hierboven zouden meenemen in het hele plaatje, dan zouden naast de prikkelverwerking ook de emotionele, cognitieve en spirituele aspecten worden gezien.
Voor beide groepen kinderen geldt dat het ontwikkelen van een sterk lichaamsbewustzijn en het leren registreren van prikkels belangrijk is.
De ene beschrijving hoort niet speciaal bij meisjes en andersom is dat ook niet het geval bij jongens.
Bewegen, spelen, verhalen lezen, leren wennen aan prikkels of prikkels leren registreren, handig leren reflecteren op gebeurtenissen, positief leren denken zijn belangrijke hulpmiddelen hierbij.
Voor een volledige omschrijving van de term hoogsensitief kun je op de website van het LIHSK kijken.
http://www.lihsk.nl/kenmerken-3/
Reacties
Een reactie posten