Doorgaan naar hoofdcontent

Onderpresteren. Over een behoorlijk intelligente jongen die zijn vader niet voorbij wil streven.

In mijn praktijk schijnt de zon onbelemmerd naar binnen.
De twaalfjarige jongen knijpt zijn ogen dicht. Hij hangt een beetje op de ribfuwelen stoel. Zijn voeten raken de grond niet. Zijn  houding vertelt me iets over zijn innerlijke vraag: 'Wat doe ik hier?'
Zijn ouders hebben plaats genomen op de stoel die ze - op mijn verzoek- uitkozen. Ze zitten tegenover hem.

De jongen zit stil, beweegt soms zijn handen en voeten. Ondanks zijn stoicijnse houding, merk ik zijn innerlijke onrust op. Het is onzichtbaar, maar die onrust is er wel degelijk. Zijn gezicht is fijngesneden, zijn gelaatsuitdrukking neutraal.
Zijn vader is behoedzaam. Hij luistert aanvankelijk alleen. Pas later geeft hij zijn mening. De moeder is goed afgestemd op haar -enige- zoon. Zij introduceert de jongen en zijn probleem bij mij. Af en toe zegt ze: 'Wat vind jij, man?' Waarbij ik stilletjes opmerk dat het geen reactie is naar haar man toe, maar naar haar zoon.

De jongen zit in de brugklas. Gymnasium. Op de basisschool kachelde hij moeiteloos de groepen door. Zijn intelligentie was zijn hulp. Zo slim was hij. Hij kende alles al.
Maar nu?

Nu Valt Hij Door De Mand.

De jongen van twaalf is slim, maar weet niet hoe hij een appeltaart moet bakken. Een recept volgen heeft hij namelijk niet eerder geleerd. Hij verzuipt in het huiswerk en alle nieuwe ervaringen. Ordenen en plannen? Een goed overzicht krijgen in al die vakken? De leraren leren kennen, de mores van een middelbare school? Hoe doe je dat?

Maar waar hij vooral in verzuipt: de tamelijk directe houding van zijn vader en de immer beschermende houding van zijn moeder. Zij probeert de discussie te dempen wanneer de vader vertelt dat hij niet gelooft in de gevoeligheid van zijn zoon, maar eigenlijk denkt dat zijn zoon niet hard genoeg werkt. Een wijzende vinger begeleidt wederom het betoog.

'Ja maar', zeg ze tegen haar zoon, 'Je bent vaak erg moe toch?' En tegen mij: 'Wanneer kinderen zo sensitief zijn, dan kan de overprikkeling een rol spelen toch? Dat ze zich niet kunnen concentreren en hun werk niet afkrijgen?'  Even later tegen haar zoon: ' Je mag ook wel iets zeggen hoor, jij weet het 't best toch, hoe het werkt voor jou?' Ze kijkt haar man niet of nauwelijks aan.

De vader kijkt steeds bedenkelijker.
Even later reageert de vader: 'Zijn moeder denkt dat hij te gevoelig is. Ik persoonlijk geloof alleen maar dat mijn zoon niet erg hard werkt. Hij moet alleen maar doen wat hij moet doen.'
Op mijn vraag of de jongen zelf ook vindt dat hij hulp nodig heeft, zegt hij: 'Ik weet het niet.' En hij duikt weg in de stoel.
De vader kijkt bestraffend. 'Ga rechtop zitten', zegt hij. De moeder kijkt verontschuldigend.

Ik zeg tegen de jongen: 'Ik merk dat je dit gesprek lastig vindt. Klopt dat?' De jongen knikt voorzichtig met zijn hoofd. 'Kun je me vertellen hoe dat komt? Dat maakt me nieuwsgierig?' Hij duikt nog dieper weg in de stoel. "Weet ik niet' is het antwoord. Het is een antwoord dat ik vaak te horen krijg tijdens dit gesprek. We gaan verder met de intake.

Zijn vader heeft zijn school niet afgemaakt. Zij moeder volgde 'alleen' maar LBO. Zij hebben allebei een leuke baan, de vader is zelfstandige in de bouw, hij heeft een eigen bedrijf. Zij doet de administratie in een groot bedrijf.

Daar zit je dan. Met een zoon die super intelligent is. Die latijn gekozen heeft. En Grieks.
Ineens besef ik met een schok: onderpresteren kan ook aan de orde zijn als het kind niet beter of meer wil zijn dan de ouders.
Waar las ik dat toch? Wie vertelde me dat toch? Ineens denk ik dat ik het herken.
Deze jongen lijkt niet met kop en schouders boven zijn ouders uit te willen steken.
Hoe ga ik dat aan de ouders duidelijk maken? Hoe kan ik de jongen een ander beeld meegeven? Ben ik de aangewezen persoon om dit probleem aan te pakken met dit drietal?

Het intake gesprek kabbelt voort. Ik hou mijn gedachten voor me, maar ze keren steeds terug in mijn hoofd. Deze jongen wil zijn vader niet afvallen. Hij wil niet slimmer zijn dan zijn papa. Hij wil zijn moeder ook niet in een nare positie brengen. Hij is erg loyaal.

Inmiddels heb ik de jongen gevraagd om mijn kat wat snoepjes te geven. (Dank je Kater Ko, dat je er altijd bij bent in mijn praktijk.) De jongen ligt op de vloer en aait de kat.
Ik waag een poging: 'Ik begrijp dat deze situatie voor u beiden heel lastig is. Mag ik u vrijblijvend uitnodigen voor een gesprek zonder uw zoon?' Ik wil dit gesprek liever eindigen omdat er over en weer inmiddels beschuldigingen worden geuit waar de jongen last van heeft.
Wellicht kan een gesprek met de ouders meer licht laten schijnen op wat er werkelijk speelt.

De vader antwoordt niet. Er ontstaat een ongemakkelijke stilte.

Hij eindigt de sessie abrupt. Ik had het graag anders gewild.
De moeder kijkt me verontschuldigend aan. Ik glimlach naar beiden. Probeer geen voorkeur te tonen voor de een of de ander.
Graag zou ik ze vertellen: 'Het komt goed'. In plaats daarvan zeg ik: 'Ik laat het aan u over. U kunt me mailen.'

Gelukkig komt niet veel later een mail binnen met de vraag om een nieuwe afspraak te maken, zonder de zoon.
Gelukkig, want ik wil niets liever dat ook ouders zich prettig en veilig voelen.





Reacties

  1. Wat heftig om dit als hulpverlener zo te beleven. En: kwamen ze nog terug? Ik hoop het zo voor die jongen. Wij zitten midden in een onzekere fase met onze dochter van zes. Hooggevoelig is ze zeker, dat weten we al heel lang. Maar het lijkt er steeds meer op dat ze ook hoogbegaafd is. Spannend, maar ook erg onzeker met veel vragen!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Jazeker zijn ze teruggekomen. Gelukkig wel. Het werden succesvolle bijeenkomsten en de vader was er zelfs bij een enkele keer. Soms lopen ook ouders tegen hun zelf aangelegde grenzen aan...

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Mijn kind ziet kleurtjes

Deze keer een vraag over het waarnemen van kleuren door een klein meisje. Wil je ook een vraag beantwoord krijgen?  Stel hem via:  info@de-praktijk.org De vraag deze keer is: Mijn dochter van 8 ziet als ze gaat slapen, als ze ontspannen is met ogen dicht, groene kleurtjes, ze bewegen als een lavalamp en van buiten/boven/onder naar binnen, eerst langzaam dan steeds sneller, ze komt hierdoor heel moeilijk in slaap, ze vindt het niet eng, alleen maar vervelend. Ik ben naar de huisarts geweest maar die wist het niet, hij zou met een oogarts overleggen en mij terugbellen, maar heeft dat tot dusver niet gedaan. Dus ik denk dat het een “probleem” is van andere orde, misschien dat u wat antwoorden voor me heeft. Je dochter is nog 'open' bij haar derde oog. Waarschijnlijk ziet ze met haar niet fysieke oog, haar eigen kleurtjes, de kleur van het hartchakra. Kleine kinderen kunnen met het derde oog dingen zien die wij als volwassene niet meer kunnen waarnemen. Rond het zev

Tics. Hoe erg is het?

Mijn kind heeft tics. Vraag: mijn zoontje is 7 jaar. Hij is nog erg speels. Sinds de vakantie heeft hij tics. Ik ben eerlijk gezegd bang dat hij er niet van af komt. Wat kan ik doen? Jonge kinderen vinden zelf nog geen goede oplossingen als ze stress ervaren. Om er toch mee om te kunnen gaan ontwikkelen ze soms tics, steeds terugkerende lichamelijke uitingen zoals oogknipperen. Ook is het mogelijk dat ze repeterende geluiden maken, zoals het schrapen van de keel, kuchen etc.  Omdat tics zo opvallend zijn, - wat van binnen wordt gevoeld, wordt immers aan de buitenkant  getoond - , zijn volwassenen nog wel eens geneigd om er veelvuldig op te reageren. Soms generen ze zich zelfs een beetje voor hun kind. Het is immers ook zichtbaar voor anderen. Dat is begrijpelijk, maar ook onhandig. Als ouders steeds reageren, geven ze het kind namelijk het gevoel iets niet te kunnen. Je eerste uitdaging is niet steeds te reageren. Zeg dus niet “Hou op!” Je kind weet immers niet hoe het moet ophouden

De Zintuigenboom als digitaal verhaal

Het boek De Zintuigenboom wordt dit jaar in de tweede druk uitgegeven door het PUUR fonds van Kluitman uitgeverij Alkmaar. Het tij zat niet mee. Van tijd tot tijd was het niet makkelijk te verkrijgen, en sommige bestellers via Bol.com  kregen het boek toegestuurd zonder cd. Dat was echt heel vervelend. Gelukkig is dat nu opgelost. Het leverde een negatieve recensie op op bol.com , en dat is jammer. Mocht degeen die deze recensie plaatste dit lezen: ik stuur de cd graag op hoor! Dus mocht u het boek zonder cd toegestuurd hebben gekregen: mail me, dan stuur ik de cd alsnog op!  Wat een verrassing echter toen ik mijn verhaal over stress (uit de Zintuigenboom) terug hoorde als digitaal verhaal! Soms google ik op de titel van het boek en zo kwam ik op het spoor van deze digitale les.  Ik ben al een poosje bezig een eigen presentatie te maken. Die zal ik binnenkort op de blog plaatsen.  Maar ik wil jullie deze presentatie niet onthouden: op het digitale schoolbord is veel mogelijk. Mijn ei