Actueel: stress op kinderdagverblijven

Stress in kinderdagverblijf slecht voor baby’s?

Een promotie onderzoek in mei van orthopedagoge Esther Albers op de Radboud Universiteit  gaf voor de zomervakantie als uitkomst dat heel jonge kinderen aantoonbaar stress hebben door hun verblijf in het kinderdagverblijf. Esther Albers volgde een aantal maanden ruim 60 baby’s, zowel in de thuissituatie als op het kinderdagverblijf.

Om tot haar bevindingen te komen nam ze regelmatig speekselmonsters af om aan te kunnen tonen dat de cortisol waarden toenamen bij de heel jonge kinderen. Cortisol is verantwoordelijk voor ‘arrousal’ opwinding dus. Het gevaarssignaleringssysteem van het kind gaat autonoom, dus zonder enige tussenkomst van de wil of gerichte aandacht, over tot het ontwikkelen van stressverschijnselen in het lijf. Allemaal om te waarschuwen: ‘Kijk uit! Wegwezen! Of Kijk uit! Vechten!

Stress is een veel voorkomend verschijnsel in de samenleving. Jammer genoeg kunnen onze kinderen er ook niet aan ontkomen. Hoe meer gestresst de ouders zijn bijvoorbeeld, hoe meer stress het kind ervaart. Het verwerken van prikkels speelt natuurlijk een grote rol. Een baby heeft omhulling nodig. Dat beschermt het beste tegen stress en een overvloed van prikkels. Het is troostend en comfortabel.

Op scholen, kinderdagverblijven en in de gastouderbureau’s kom ik altijd mensen tegen die hun stinkende best doen. Ze zijn vaak geëngageerd zoals dat heet. Ze voelen een echte band met wat ze doen. Het doel van het onderzoek was dan ook niet om de kinderdagverblijven aan de schandpaal te nagelen. Het doel was om wat we al vermoedden, met evidence based methodes te onderschrijven. Daar heeft Esther Albers goed aan gedaan. Ik vind het vooral een manier om onder de aandacht te brengen dat de start van een leven - dat hopelijk langer dan tachtig jaar

duurt – van belang is. Je hebt maar één lichaam en daar moet je het mee doen. Als dat lichaam in de eerste kennismaking met het leven vooral te maken heeft met stress, worden er onbewuste herinneringen opgeslagen in het babybewustzijn. Die herinneringen kunnen later wellicht een beperkende rol gaan spelen in het ontwikkelen van zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen en de logische verwerking van prikkels en ervaringen.

Sensitieve kinderen hebben gevoeligheid meegekregen als karaktertrek. Maar de gevoeligheid kan op de balans negatief uitslaan bij stress, trauma’s en gebrek aan de juiste ondersteuning. Het onderzoek van Albers maakt duidelijk dat we gewoon voorzichtig moeten zijn. Een goede start is het halve werk!

Sylvia van Zoeren